Sterker
nog, het socialisme heeft zich in haar (westerse) geschiedenis wel eens bemoeid
met het liefdesleven, maar dan werd altijd nota bene de ‘vrije liefde’ gepreekt
en in de praktijk gebracht, welke vrijheid precies maximale ongelijkheid
teweegbrengt zoals het dat ook in de economie doet (de ‘vrije markt’) en welke
vrijheid op die economische markt nu juist zo hartstochtelijk wordt bestreden.
Wat verklaart deze opvallende schizofrenie in het socialisme: tegen vrijheid (antiliberaal)
op de economische markt maar voor maximale vrijheid (hyperliberaal) op de
liefdesmarkt?
Je
zou kunnen denken: het gaat het socialisme niet om gelijkheid als doel maar als
middel of voorwaarde om echte vrijheid te realiseren (zodat het socialisme het
echte liberalisme zou zijn, zoals ook Marx wel lijkt te suggereren). Maar niet
valt in te zien waarom de economische markt in dat opzicht zo tegengesteld moet
worden behandeld aan de liefdesmarkt.
Het
marxisme is tegen het huwelijk omdat dat een instrument van het kapitalisme zou
zijn: omdat het kapitaal van vader op zoon overgaat, heeft de man er belang bij
dat de vrouw hem trouw blijft zodat hij zeker kan zijn dat zijn kapitaal ook echt
naar zijn (biologische) zoon gaat en niet naar het bastaardkind van de melkboer
waarmee zijn vrouw vreemd zou kunnen gaan. En oorspronkelijk beoogde het
huwelijk waarschijnlijk ook de man te binden aan de vrouw, zodat het verwekte kind
kon rekenen op een broodwinner en beschermer. De door het socialisme bevorderde
vrije liefde vernietigt misschien wel het patriarchaat-kapitalisme in de vorm
van het huwelijk, maar brengt ook veel strijd en ongelijkheid: mannen en
vrouwen worden nu eenmaal seksueel aangetrokken tot kracht/vitaliteit, hetgeen zich
bij de man manifesteert als fysieke en/of sociale dominantie (en bij de vrouw vooral
als jeugd en lichamelijke rondingen) en juist bij de mannen levert dat makkelijk
grote ongelijkheid in het liefdesleven op omdat dominantie bij de een
ondergeschiktheid bij anderen vereist. Niet alleen impliceert de seksuele
selectie van mannen door vrouwen in hoge mate winnaars en verliezers, maar
omdat dominantie een hiërarchie en ondergeschikten impliceert zijn het zo uiteindelijk
(de lusten van) de vrouwen die de agressie van de man en dus ook de oorlogen in stand houden.
Het
lijkt er echter op dat het socialisme heel naïef en romantisch gelooft dat
vrije liefde geen ongelijkheid oplevert omdat het ‘lot’ iedereen goedgezind is en
het de liefde op gelijke en rechtvaardige wijze zal distribueren (‘op elk potje
past een dekseltje’). Maar dat is nu precies het kapitalistisch-religieuze
argument voor de vrije markt: laat alles vrij en het lot (Smiths “invisible
hand”) zal alles optimaal gunstig voor (bijna) iedereen ordenen.
Het
succes van het kapitalisme is precies gelegen in deze afwezigheid van
menselijke bemoeienis: het maakt de maatschappij tot een goktafel waaraan
mensen op volstrekt willekeurige en onpersoonlijke basis kunnen winnen of
verliezen maar precies daarom hun verlies ook makkelijk kunnen accepteren (en
je kunt altijd terugkeren naar de tafel om een nieuw gokje te wagen). Het is
alsof een hogere en onpersoonlijke macht – het Lot – jouw leven bepaalt: er is
niemand om iets kwalijk te nemen, dus berust je je maar in de – vaak toch
tegenvallende – uitkomsten. In de Griekse mythologie waren zelfs de goden,
inclusief Zeus, ondergeschikt aan het Lot, zodat het niet vreemd is dat de Ene
transcendente God van de joden en christenen vooral met het Lot werd
vereenzelvigd: boven het beeld van God als straffer van het kwade en beloner van
het goede in het hiernamaals (dat is de oude Zeus) is er de God als Schepper
die alles bepaalt en wiens wegen “ondoorgrondelijk” zijn.
In
de moderniteit wordt God als het Lot verworpen en neemt de mens de toekomst in
eigen hand. Bij bv. Machiavelli wordt het Lot nog wel opgevoerd, maar
Machiavelli vertrouwt ons toe dat zij een vrouw is: weliswaar wispelturig en ondoorgrondelijk,
maar met enig geweld kunnen we haar toch enigszins naar onze eigen hand zetten (hetgeen precies onze virtus - deugd/mannelijkheid - is).
Het socialisme heeft laten zien erg veel geweld te willen gebruiken om het Lot –
de toekomst van de mensheid – naar eigen hand te zetten, zelfs bereid te zijn
tot genocide om het onrecht van de natuurlijke ongelijkheid te corrigeren, maar
het lijkt erop dat zij met haar maakbare maatschappij niet verder heeft durven
gaan dan het banale dus het economische verkeer. Met betrekking tot de kern van
het leven – liefde, seks – lijkt ook het socialisme een diep-religieus, romantisch
respect te hebben voor de grillen van het Lot – deze oude God: iedereen moet
maar afwachten of hij de ‘ware’ vindt of überhaupt liefde in zijn leven in
plaats van ook dat in eigen hand te nemen (en sowieso heeft de overheid hier geen taak om de liefde rechtvaardig te verdelen). Wordt het niet eens tijd dat het
socialisme eindelijk eens het resterende, oude respect voor het Lot verliest en
de strijd aangaat tegen de ongelijke distributie van liefde en geluk in de
wereld?
Naschrift
In
feite werd ik ook geprikkeld door twee andere artikelen die in mijn TL op Twitter
verschenen:
In
het eerste artikel beweert schrijver Houellebecq dat Europa zelfmoord pleegt
omdat het de prostitutie verbiedt; in het tweede artikel zien we hoe twee
sympathieke maniakken - Segers en Asscher - ook in Nederland prostitutie gaan verbieden. Sympathiek
omdat ze hun antiprostitutiewet door de Tweede Kamer hebben kunnen loodsen
omdat iedereen hen zo sympathiek vindt (men gunt deze jongens wel wat) en
maniakken omdat – als Houellebecq gelijk heeft – zij met hun tweeën heel
Nederland vernietigen.
Houellebecq
ziet prostitutie onlosmakelijk verbonden met het huwelijk, zodat als
prostitutie wordt verboden ook het huwelijk – en daarmee heel conservatief
gedacht ook de samenleving – geen stand kan houden. De reden zal zijn dat het
huwelijk man en vrouw bindt en hun lusten beteugelt (waardoor er een beschaving
kan worden opgebouwd): prostitutie is een noodzakelijke uitlaatklep voor mannen
om even te ontsnappen aan hun huwelijksdwangbuis. En in ieder geval biedt
prostitutie de (tijdelijke) verlossing voor de ongehuwde man. Niet voor niets
was prostitutie (en geslachtsziekten) met name massaal aanwezig in precies het ‘preutse’
Victoriaanse tijdperk: een beteugeling in het openbaar vereist een uitlaatklep
in het geniep. Marx zag overigens het huwelijk zelf als de meest wrede vorm van
prostitutie of mensenhandel: de vrouw wordt er eenmalig voor de rest van haar
leven verkocht aan een man.
Baudelaire
had dan ook gelijk toen hij het hele wezen van de moderniteit kenschetste als
prostitutie. Het is ook geen toeval dat precies de grote moderne kunstenaars zoals
Van Gogh en Picasso ook wel ‘schilders van prostituees’ werden genoemd: prostitutie
belichaamt geheel en al de moderne tijd op allerlei manieren, van het
kapitalistische karakter ervan (marxisten zien prostitutie als de ergste vorm
van uitbuiting maar liberalen zien juist de ultieme bevrijding van het individu
als toe-eigening van het eigen lichaam) tot de reductie van de mens tot louter
lichaam (dat zo het typisch moderne materialisme belichaamt: zie http://gebandvanjoop.blogspot.nl/2015/12/tegen-de-linkse-geschiedvervalsing-met.html).
Max Weber kenschetste de moderniteit als de ‘onttovering van de wereld’ en
nergens is de onttovering van de mens en maatschappij zo zichtbaar als in de
prostitutie: de mens als naakt dier, het lichaam als koopwaar. Precies daarom
stuit prostitutie menigeen zo tegen de borst – gelijk moderne kunst dat doet:
de naakte waarheid is zo onthutsend en lelijk! Daarom moest prostitutie in de
moderniteit wel in het duister plaatsvinden, hetgeen prima past bij het wezen
van de moderniteit zelf dat inhoudt dat men overal het verborgen wezen achter
de zichtbare schijn zoekt (met de typisch moderne aversie tegen schijnheiligheid): prostitutie is het duistere wezen achter de
beschaafde facade van ons ‘ontwikkeld’ bestaan. Mensen als Segers en Asscher
moeten (zoals de meesten) niets van die duistere wereld der prostitutie hebben,
maar Houellebecq heeft gelijk in die zin dat als zij de prostitutie vernietigen
ze aldus het wezen van de moderniteit en daarmee de Westerse wereld vernietigen.
Europa
zal uiteraard wel blijven bestaan, maar ik geloof niet dat Segers en Asscher
hebben nagedacht wat prostitutie en huwelijk – deze typisch moderne regulering
van onze seksualiteit – zal moeten vervangen. In feite zien we al wat ze
vervangen: aan de ene kant anarchie en een recht van de sterkste, zoals ik
hierboven al heb geschetst met een felle strijd tussen mannen maar waarvan ook
vrouwen het slachtoffer worden (zoals de media niet moe worden te berichten hoe
zwaar meisjes het tegenwoordig hebben met overal misbruik en vernedering op de
loer zoals nu weer de bangalijstjes) en aan de andere kant een rigide,
onderdrukkend religieus wettensysteem – zoals de islam – als het antwoord op
die anarchie. Dat antwoord voert ons echter weer terug naar de middeleeuwen in
de zin dat de individualiteit en het zelfbeschikkingsrecht van de moderniteit –
met prostitutie als haar uiterste consequentie – dan weer worden afgeschaft: de
vrouw zal dan weer het eigendom van een man worden. Laten we hopen dat de
betovering dan ook weer wat terugkomt, want anders zijn we gedoemd onszelf in
pure slavernij terug te vinden…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten